Dolar ne zaman düşer sorusunu kendimize sormadan önce, bilmemiz gereken birkaç temel değişken mevcuttur. İktisadın temel prensiplerinden bir tanesi üzerinden gidecek olursak; bu konuya merakı olan, yatırım yapmış veya yapacak, akademik olarak bu değişkenlerle ilgilenmek isteyen kişilerin, kısacası herkesin arz talep dengesi hakkında az da olsa bilgisi olması gerekiyor.
Peki.. Arz talep dengesi nedir ve nelere etki eder?
Arz talep dengesi tıpkı adından da anlaşılacağı üzere, varlıklara olan talebin, varlığın piyasadaki miktarına oranla ne durumda olduğunu gösterir. Yani hangi yatırım aracı olursa olsun, dolar dışındakiler dahi olsa eğer bu yatırım aracına olan talep bu aracın mevcut arzını aşarsa bu varlık değerlenecektir. Daha basit açıklayacak olursak piyasada toplamda 100 adet dolar bulunduğunu farz edelim. Eğer piyasada 200 adet dolar isteniyorsa, kişiler 1 dolar için daha fazla ödemeyi göze alacaklardır. Bu durumda da ödeme yöntemi her ne ise dolar bu ödeme birimi karşısında değerlenecektir.
Doların Düşmesine Sebep Olan Etkenler Nelerdir?
Dolar ne zaman düşer sorusu yatırımcıların ve hatta üreticilerin her zaman aklında yer etmiş bir sorudur. Birlikte doların düşmesine sebep olan etkenleri inceleyecek olursak; bunların başında gelen en önemli etken, Amerikan Merkez Bankasının faiz değerleridir diyebiliriz. Amerikan Merkez Bankası Fed'in faizleri düşürmesi doların değeri azalacaktır. Fed'in genişlemeci para politikası izlemesi dolar kurunu düşürecektir. Ancak yine de bu durum net değildir. Yani kesin olarak dolar düşer diyemeyiz. Bunun sebebi, dolar fiyatına sadece Amerikan Merkez Bankasının etkisi olmamasıdır. Abd Merkez Bankası Fed dışında dolar fiyatını etkileyen bir çok faktör bulunmaktadır.
Coğrafi sorunlar, piyasalardaki güven artışı, dolara bağımlı üretim kapasitesinin artması veya azalması gibi tüm koşullarda dolar farklı hareketler yapabilir. Bu yüzden yatırım yapmadan önce tüm bu etkenlerin doğru analiz edilmesi gerekir. Doları bir hammadde olarak kabul edersek ve kendimizide bu hammaddeyle üretim yapan bir çiftçi olarak nitelersek bu durumu çok daha kolay anlayabiliriz. Örneğin ekonomimizde çok etkili bir ürünü sadece dolar hammaddesi ile üretebildiğimizi farzedelim. Bu durumda dolara olan talebimiz sürekli artacaktır ve dolar türk lirası karşısında değerlenecektir. Ancak bu üretimdeki hammaddeyi Türk Lirası ile değiştirmeye başlayacağımızda dolara olan talebimiz bir noktada dolar arzını aşacak ve yukarıda bahsettiğimiz arz talep dengesi gereğince dolar fiyatı azalmaya başlayacaktır.
Dolar fiyatına birde sosyolojik ve toplumsal etkenler açısından bakalım. Örneğin, savaş durumlarının dolara etkisi nedir sorusuna yanıt verelim. Bizi etkileyecek düzeyde savaş ortamlarının oluşması piyasada ciddi bir güvensizlik ortamı yaratır. Bunun sonucunda dolar ve altın gibi varlıklara olan talebimiz artış gösterir. Talebimiz arttığında ise kaçınılmaz sonuç olarak dolar ve altın değer kazanacak Türk Lirası ise bu varlıklar karşısında değer kaybedecektir. Ancak stabil bir siyasi durum, savaşların son bulması, enflasyonun düşmesi gibi durumlarda dolar ve altın gibi yatırım araçlarına olan iç talepte azalacağından dolar değer kaybedecektir. Umarız dolar ne zaman düşer sorunuza bu makale boyunca az da olsa bir yanıt bulmuşsunuzdur. Yatırımlarınızı şekillendirmeden önce sadece tek değişken üzerinden değil yukarıda belirtilen tüm değişkenleri masaya yatırıp analizinizi iyi yaptıktan sonra hareket etmeniz her zaman yararınıza olacaktır.
