Forex, borsa veya kripto para yatırımcısıysanız muhtemeln FED kelimesini duymuşsunuzdur. Finans piyasaları açısından anlamı büyük olan FED, ABD'nin Merkez Bankası olarak faaliyet gösteren kuruluştur. Yani bizdeki TCMB gibi düşünebilirsiniz. Üyeleri ABD senatosu tarafından onay alan FED üyeleri ve başkanı sadece ABD değil, aldığı kararlar ile dünya piyasalarına yön vermektedirler. Bu makalemizde FED'i ayrıntılı olarak açıklayacak, FED'in görevlerini piyasalara etkilerini tüm detayları ile ele alacağız.

Amerikan Merkez Bankası (FED) nedir ne iş yapar?

Finans dünyası için büyük önem taşıyan ABD para politikasından sorumlu olan ABD bankası 23 Aralık 1913 yılında kuruldu. ABD merkez bankası Federal Rezerv Sistemi adıyla kuruldu. 1913 yılında çıkan ABD federal yasalarıyla kuruldu. Fed bankaların organizasyonu olarak bilinir. Merkezi Washington’da bulunan bu kurum bir merkez bankası görevi üstlenir.1929 krizinden sonra büyük buhran yaşayan ABD yetkilileri FED sistemine geniş yetkiler verdi. Merkez bankaları bağımsız hareket etme yetkisi kazandı. Merkez bankasına hükümet müdahale edemez hale geldi. FED’in bu kadar önemli olmasının nedeni ABD para politikalarını yönetmesidir. ABD doları dünyadaki bütün ülkelerin piyasalarında yer alması FED’i değerli kılan bir diğer unsurdur.

FED Görevleri Nelerdir?

Amerikan Merkez Bankası piyasaya para sunar. Piyasanın kredi ihtiyacını karşılar. Piyasa ekonomi beklentilerini tespit eder. Güvenli ve sorunsuz bankacılık anlayışını yaymaya çalışır. Bankaları denetleyip düzene sokar. Madeni ve kâğıt para basımından ve dağıtımından sorumludur. Piyasada bulunan para ve kredi hacmini tespit eder. Bankalara dar zamanlı borç verir. Bankalar arasında fon aktarımını sağlar. Ekonomik ve fiyat sürekliliğini sağlar. Uzun vadeli ekonomik planlar yapar ve uygulamaya koyar. Fed ekonomik krizleri önlemek amacıyla acil durumlarda ülkelerin acil nakit ihtiyaçlarına cevap verebilir. FED, ABD hükümetine mali konularda danışmanlık hizmeti verir

Fed Piyasaları Nasıl Etkiler?

FED dünyanın en büyük ekonomik gücü ABD para politikalarını yürütür. Fed'in aldığı kararlar piyasaları direk etkiler. Dolar dünya genelinde geçerli bir para birimidir. Bu da FED politikalarını çok önemli kılar. Fed alacağı kararlar ve uygulayacağı para politikaları tüm piyasalar tarafından yakından takip edilir. Para basma yetkisini elinde tutan FED bastığı paranın ne kadarını piyasaya süreceği ile ilgili planlama yapar. Doların piyasada uzun süre kalması krizlere yol açabilir. Büyük krizlerin oluşmasında ve engellenmesinde FED para politikası belirleyici bir unsurdur.

Fed Faiz Arttırırsa Dolar Ne Olur ?

Fed'in faiz arttırması demek dolara ödenen gecelik faizlerin yükselmesi demektir. Yani doları olan parasını bankaya götürdüğünde eskisinden daha yüksek faiz geliri elde edebilmektedir. Bu nedenle de Fed faiz arttırdığında yüksek faiz almak isteyen yatırımcılar parasını dolara yatırmakta ve dolayısı ile de dolara olan talep artmaktadır. Başka ülkelerde faiz oranları yüksek olsa bile ABD doları her zaman tercih edilen bir opara birimi olmuştur. Rezerv para birimi olması statüsüyle de, dolar her zaman talep gören biri para birimdiir. Bu tarz faiz artırım dönemlerinde ise dolara olan talep daha fazla yükselmektedir.

16 Mart 2022 FED Faiz Artırdı

FED, 3 yıl sonra ilk kez faiz artırımına gitti. Enflasyon oranlarının yükselişini durdurmak isteyen ABD Merkez Bankası harekete geçeceğini aylar öncesinden bildirmişti. Ukrayna krizi engel olur mu diye düşünülüyordu ancak FED kararından vazgeçmedi ve 3 yıllık aranın ardından ilk kez faiz artırımına gitti. 25 baz puan faiz artıran FED'in bu hamlesi sonrası piyasalarda çok fazla bir hareketlilik yaşanmadı. Bunun ndeni ise belirttiğimiz üzere zaten aylar öncesinden FED'in faiz artırımının biliniyor olmasıydı. 

Son haftalarda yaşanan dolar endeksindeki yükseliş ve ABD tahvil faizlerindeki artış faiz artırımının geleceğini zaten fiyatlamıştı. Bu nedenle aşırı oynaklığa neden olmadı FED'in faiz artırımı. Tabi bir de Ukrayna krizinin devam ediyor oluşu farklı detaylarında fiyatların içine girdiğini gösteriyor. Bu nedenle burada Ukrayna - Rusya geriliminin son bulması halinde daha farklı fiyatlamalar oluşabilir. 

Fed Faiz İndirirse Dolar Düşer mi ?

Fed'in faiz indirmesi demek dolara ödenen gecelik faizlerin de düşmesi demektir. Artık dolarına eskisi kadar faiz alamayan yatırımcılar parasını farklı alanlarda değerlendirmek üzere dolarını bozdururlar. Bu nedenle dolar küresel piyasalarda değper kaybı yaşar. Ülkemizde de dolar kurunun düşüşe geçmesi beklenir. Fed'in faiz indirim kararı ile ilgili olarak ayrıntılı bilgiye bu sayfa üzerinden ulaşabilirsiniz.

FED'in Faiz Kararı Altını Nasıl Etkiler?

ABD Merkez Bankası FED'in faizler hakkında almış olduğu kararlardan en çok etkilenen finansal enstrümanlardan bir tanesi altındır. Çünkü dolar bazlı fiyatı belirlenen ons altın bu anlamda dolarda yaşanacak değer kaybı veya değer artışlarından etkilenecektir. Bunun yanı sıra insanlar altın yatırımı yerine dünyanın rezerv para birimi dolar yatırımına dönebileceğinden altın fiyatları çift taraflı bir etkileşim çerisinde olmaktadır.

Normal şartlarda, yani ceteris paribus diyecek olur isek, FED faiz artırdığında ons altın fiyatının düşmesi beklenir. FED faiz indirirse altına olan talep artacak ve bu şekilde ons altın fiyatının yükselmesi beklenecektir. Ancak günümüzde olduğu gibi siyasi ve konjontürel faktörlerde altını etkilemektedir. Yani ABD'de faiz oranları tek başına altın fiyatına yön vermeez. Rusya-Ukrayna krizinin altın fiyatlarını nasıl 2,000 dolar üzerine taşıdığını 2022 Mart ayı içerisinde hep birlikte görmüş olduk. Bu nedenle altın fiyatlarını FED'in kararları etkilemektedir ancak tek başına fiyat tayini yapan bir faktör olmadığını da bilmek gerekir.

Fed Yönetim Organları

Yasalar gereği FED şu organlardan oluşur.

a) Yönetim Kurulu

b) 12 Federal Rezerv Bankası

c) Federal Serbest Piyasa Komitesi

d) Üye Bankalar

e) Danışma Komisyonu Organı

FED'in Önemli İsimleri Kimler?

FED Başkanı günümüzde Jerome Powell'dır. ABD Başkanı Biden'ın seçilmesi sonrasında Jerome Powell farklı bir parti üyesi olmasına karşın bir kez daha FED başkanlığı için aday gösterilmiştir. Powell yeniden aday gösterildiği başkanlık için uygun görülmüş ve yeni dönemde de ABD Merkez Bankası başkanlığı yapacak isim olmuştur. FED'in yardımcılığına ise Brainard ism getirilmiştir. 

Önceki dönem FED Başkanı Janet Yellen, şu an Biden yönetiminde Hazine ve Maliye Bakanlığı yapmaktadır. Tüm dünyada yüksek enflasyon sıkıntısı baş gösterirken Başkan Powell ve Bakan Yellen yapmış oldukları açıklamalar ve atılan adımlarla önümüzdeki dönemde enflasyondakia rtışı sınırlayabilecek mi piyasalar tarafından merak edilmektedir. 

Diğer taraftan FED'in önemli bir ismi de Bullard'dır. FED'in en şahin üyeleri arasında yer alan St. Louis Fed Başkanı olarak görev yapmaktadır. ABD Merkez Bankası'nın 16 Mart 2022 tarihinde almış olduğu 25 baz puanlık faiz artırımı kararına muhalif olmuş ve 50 baz puanlık bir artış olması gerektiği yönünde oy kullanmış olan tek üye olmuştur.