Fırsat maliyeti, ülke içerisinde üretilmekte olan bir malın miktarında bir birimlik artışa sebep olmak için üretilen herhangi bir maldan vazgeçilmesidir. Burada bulunan tercih edilmeyen en iyi seçenek fırsat maliyeti olarak biliniyor. Fırsat maliyeti olarak bilinen kavram sadece iktisatta kullanılmamaktadır. İnsan hayatının hemen hemen her notkasında karşısına çıkan kavram insanın her ne kadar zengin olursa olsun gün içerisinde her istediğini yapamaması durumunu özetlemektedir. Bu sebeple bu terim ekonomi içerisinde fırsat maliyeti sorunu ile ele alınmaktadır.
Fırsat maliyeti net bir şekilde açıklanması gerekirse; kişinin zaman ve parasını farklı bir alanda daha iyi kullanabilmesi durumunu ortaya koymaktadır. Kavram sabit, artan ve azalan fırsat maliyeti olarak farklı durumları teşkil eden isimlerle anlatılabilir. Bu durumda bir malın üretiminin bir birim arttırılması için farklı bir malın üretiminden bir birim vazgeçiliyorsa bu durum sabit fırsat maliyetini göstemektedir. Eğer üretimde olan bir maldan bir birim fazla üretilmek isteniyor ve farklı bir maldan 2 katı kadar vazgeçiliyorsa artan fırsat maliyet ortaya çıkar. Son olarak bir maldan bir birim fazla üretilmek için diğer maldan bir birim daha az vazgeçiliyorsa bu da azalan fırsat maliyetini ortaya koymaktadır. Bu kavram ile ilgili daha detaylı bilgileri sizlere aktarmak amacıyla bu yazımızı yayına aldık.
Fırsat Maliyeti Nedir ve Özellikleri Nelerdir?
İnsanın yaşadığı her dakikanın kıymeti herkes için farklı anlamlar ifade etmektedir. Zor olan bir işi tamamlamak için harcadığınız zamanı farklı bir işi tamamlamak için kullanma durumunuz bulunuyor. Örneğin; makale yazmak için harcanan zaman farklı şekilde sinemaya giderek, ders çalışarak veya oyun oynayarak geçirilebilir. Bu seçenekleri arttırmak fazlasıyla mümkündür. Kısacası gün içerisinde bir işi yapmak için kaybetmiş olduğunuz fırsatlar sizler için çok daha önemli olabiliyor. Bu konuya son bir örnek daha vermek gerekirse; sinemaya gideceksiniz, bilet parası ve yol parası çok pahalıdır. Bu durumda sinemaya gitmekten vazgeçerek farklı aktivitelere yönelebilirsiniz. Bu durum tam olarak alternatik kullanım veya fırsat maliyeti ile eşdeğer niteliktedir.
Fırsat maliyetleri sadece kişiler için değil işletmeler içinde büyük önem taşımaktadır. İşletme sahibi üretimi daha iyi hale getirebilmek için işletmesine 1000 dolar vererek bazı makinalar satın alacaktır. Karşısına farklı bir seçenek olarak bu parayı bankaya %10 faiz ile yatırıp daha fazla kazanç sağlama gibi bir imkanda çıkabilir. Fırsat maliyetler muhasebe kayıtları ile birlikte işletmede kayıt altına alınmaz. Buna rağmen işletme sahipleri bu yöntemden daha iyi yatırımlar yapmak için faydalanabilir. Yapılmış olan seçim ile birlikte yatırım kararları alınırken vazgeçmiş olunan fırsatlar kazanmış olacağınız fırsatlardan daha etkili olabilir.
Fırsat Maliyetin Hesaplanması Nasıl Yapılır?
Fırsat maliyetinin hesaplamasını yapmak için herhangi bir formülden yararlanmanıza gerek yoktur. Ayrıca bu hesaplamanın yapılması için ortaya çıkarılan bir formülde yoktur. Ancak kesin bir sonuç ele almak mümkün değildir. Bunun sebebi ise fırsat maliyetin sabit olmaması ve değişkenlik gösterebilmesidir. Bu durumu örnekle açıklamak gerekirse; işletmesine makina almak yerine parasını faizle bankaya yatıran bir işletme sahibi talepleri karşılayamayarak işletmesini çöküntüye sürükleyebilir. Bu sebeple fırsat maliyetinin değişken olduğunu gözlemleyebiliyoruz.
