Akreditif, dış ticaret işlemlerinde kullanılan ödeme yöntemlerinden biri olarak biliniyor. Bu ödeme yöntemi ticaretlerin yıllar sonra yavaş yavaş şekil değiştirmesi sonucunda ortaya çıkarak, iki farklı ülkede bulunan alıcı ve satıcıların ticaretlerini garanti altına almak amacıyla ortaya çıkarılmıştır. Yazımızda Akreditif ile ilgili detaylı bilgileri size sunarken, örnekler ile daha iyi anlamanızı sağlayacağız.

Akreditif ile ilgili Detaylı Bilgilendirme

Farklı ülkeler arasında gerçekleşen ticaretlerde alıcı ve satıcı arasında gerçekleşen para transferleri büyük risk taşımaktadır. Aynı zamanda malın teslimatı ile ilgili de birçok sorun baş göstermektedir. Bu riskler iç ticarettede olacağı gibi özellikle dış ticarette karşımıza her durumda çıkabiliyor. Birbirlerini tanımayan kişilerin yapacakları ticaretlerde oluşabilecek güvensizlik ortamını ortadan kaldırmak için ödeme ve mal teslimatı konusunda bazı alternatifler oluşturmaya çalışıyorlar. Akreditif alıcı ve satıcı kısmının yapmakla hükümle olduğu işlemleri gerçekleştirmesini sağlayan ödeme araçlarından biridir. Bu tanımın açıklamasını kısaca yapmak gerekirse; akreditif ile yapılan işlemlerde alıcı satın alınan malın değerini banka aracılığı ile satıcıya göndermenin garantisini veriyor, satıcıda verilen garantiye güvenerek gönderilecek malı teslim ediyor. Aynı zamanda teslimat işlemi tamamen sözleşmeye uygun ve eksiksiz olarak gerçekleştiriliyor.

Bu ödeme yöntemi alıcı tarafından ödeme aracı olarak görülüyorken bankalar tarafından ödeme garantisi verilmesi sebebi ile nakit olmayan kredi olarak gözlemlenmektedir. Bu ödeme yöntemi İngilizce’de “letter of credit” veya “L/C” olarak biliniyor.

Akreditif Hangi Taraflar Arasında Gerçekleşir?

Akreditif temeline bakıldığında 4 taraflı bir işlem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunlar; ithalat yapan, banka, ihracatçı, ihracatçı bankasıdır. Bu terimleri detaylı bir şekilde incelemek gerekirse;

İthalat Yapan: Akreditif işlemini açan taraf, yani alıcı taraf olarak bilinir. İthalatçı ihracatçı ile yaptığı anlaşma aracılığı ile bankaya ödeme talimatı verir.

Banka: Alıcının başvurusunun ardından Akreditif işlemini gerçekleştiren taraftır. İhracatçı gerekli belgeleri eksiksiz olarak teslim ederse banka ödeme işlemini gerçekleştirir.

İhracatçı: Malı satan kişiye denilir. Gerekli belgeleri eksiksiz olarak bankaya bildirdiğinde ithalatçı yani alıcının adına bankadan ödeme alabilir.

İhracatçı Bankası: İhracatçının gerekli hükümlülükleri yerine getirdiğine dair alıcı bankasına gerekli bilgileri veren taraftır.

Bu durumlarda Akreditif teyidi kavramı ortaya çıkmaktadır. Bu kavram satıcının alıcı bankasına ilaveten başka bir banka tarafından işleme onay vermesine denilir. Bu banka aynı zamanda işlemin gerçekleştiğini teyit eden banka olarak bilinmektedir.

Akreditif Süreci Nasıl İşliyor?

Bu sürecin başlangıcı alıcı ve satıcının kendi arasında alım satım sözleşmesi imzalaması ile başlamaktadır. Sözleşmenin içerisinde tüm detaylar belirtilerek bunun yanı sıra ödeme yöntemi de bildirilmektedir. İthalat yapan kişi sözleşmeye uygun olarak belirlenmiş ödeme şartları dahilinde akreditif işleminin başlatılması için alıcı bankasına bilgi verir. Bu durumda işlem tamamen başlamış olur. Ardından alıcı bankası satıcı bankasına talimat göndererek akreditif işlemini onaylar.

İhracatçı bankası akreditif işlemleri için gerçekleştirilmekte olan ülkenin yasalarınca belirlenmiş kuralların tamamını satıcıya eksiksiz olarak bildirir. Bunun ardından bankalara göre değişiklik gösterse de ekstra olarak farklı bi bankadan kefillik isteyebilir. Akreditif ihbarnamesi banka tarafından satıcıya ulaştırıldığında malın sevkiyat süreci başlatılır. Sevkiyat sürecinin sonlanmasının ardından satıcı bankaya tüm belgeler ile başvuru yapar. Eğer banka sevkiyatın sözleşmeye uygun bir şekilde gerçekleştiğini onaylarsa alıcı bankasına bilgi verir. Alıcı bankası alıcıdan ödemenin tamamını tahsil eder ve satıcı bankasına gönderir. Son olarak ise satıcı bankası tahsil ettiği ödemeyi satıcıya aktarır ve işlem tamamlanır. Akreditif işlemi tamamen aracılık faaliyeti olarak görülüyor olsa da her iki tarafın ticaretini güvenli hale getirmek için çok büyük bir görev üstlenmektedir.